Nhiều bạn trẻ nuôi dưỡng ước mơ tỏa sáng trên sân khấu hay màn ảnh, hóa thân vào đủ loại nhân vật và chạm đến trái tim khán giả. Câu hỏi thường trực khi bắt đầu tìm hiểu về con đường này là: “Muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì ở trường?”. Phải chăng chỉ cần có năng khiếu là đủ? Hay cần phải xuất sắc ở một môn học cụ thể nào đó?
Tại Dtec, chúng tôi hiểu rằng định hướng nghề nghiệp là một hành trình quan trọng, đòi hỏi thông tin chính xác và cái nhìn toàn diện. Bài viết này sẽ không chỉ trả lời trực tiếp câu hỏi “Muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì” mà còn đi sâu vào những yếu tố quan trọng hơn điểm số, cũng như phác thảo lộ trình để bạn biến ước mơ diễn xuất thành hiện thực.
Trả Lời Trực Tiếp: Muốn Làm Diễn Viên Có Bắt Buộc Phải Học Giỏi Môn Nào Không?
Đây là câu hỏi mà rất nhiều học sinh, sinh viên quan tâm khi tìm hiểu về nghề diễn viên. Câu trả lời thẳng thắn và có phần bất ngờ có thể là: Không có một môn học “bắt buộc phải học thật giỏi” duy nhất nào ở cấp phổ thông để trở thành diễn viên.
Khác với những ngành nghề đòi hỏi nền tảng kiến thức chuyên sâu từ các môn khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hóa) hay khoa học xã hội (Văn, Sử, Địa) một cách tuyệt đối, con đường trở thành diễn viên chuyên nghiệp chủ yếu dựa vào năng khiếu, tố chất cá nhân, khả năng quan sát, thấu hiểu cuộc sống và con người, cùng với quá trình rèn luyện, đào tạo bài bản.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là việc học các môn văn hóa ở trường không quan trọng. Ngược lại, một nền tảng kiến thức phổ thông tốt sẽ là lợi thế lớn, hỗ trợ bạn rất nhiều trên con đường làm nghề sau này.
Những Môn Học Ở Trường Phổ Thông Có Thể Hỗ Trợ Nghề Diễn Viên
Dù không bắt buộc, một số môn học có thể giúp ích cho bạn trong việc phát triển tư duy và kiến thức nền tảng cần thiết cho nghề diễn viên:
-
Ngữ Văn: Đây là môn học quan trọng nhất ở cấp phổ thông có liên quan trực tiếp đến diễn xuất. Học tốt môn Văn giúp bạn:
- Nắm vững ngôn ngữ: Sử dụng từ ngữ phong phú, diễn đạt mạch lạc, truyền cảm, hiểu được sắc thái biểu cảm trong lời thoại nhân vật.
- Phân tích tác phẩm: Hiểu cốt truyện, chủ đề, ý nghĩa sâu xa của kịch bản, tiểu thuyết – những chất liệu chính của nghệ thuật biểu diễn.
- Thấu hiểu tâm lý con người: Các tác phẩm văn học thường khắc họa sâu sắc nội tâm nhân vật, giúp bạn có nền tảng để phân tích và thể hiện cảm xúc phức tạp.
- Khả năng tưởng tượng: Văn học nuôi dưỡng trí tưởng tượng, điều cực kỳ cần thiết để hóa thân vào những cuộc đời khác.
- Theo chia sẻ của nhiều giảng viên tại các trường sân khấu điện ảnh uy tín, khả năng cảm thụ và phân tích văn học của thí sinh là một trong những yếu tố được đánh giá cao, bên cạnh năng khiếu bẩm sinh.
-
Lịch Sử và Địa Lý: Hai môn học này giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về bối cảnh xã hội, văn hóa, phong tục tập quán qua từng thời kỳ, từng vùng miền. Điều này cực kỳ quan trọng khi bạn phải hóa thân vào những nhân vật sống trong các giai đoạn lịch sử hay địa điểm khác nhau. Hiểu biết về lịch sử và địa lý giúp việc xây dựng hình tượng nhân vật trở nên chân thực và thuyết phục hơn.
-
Giáo Dục Công Dân/Đạo Đức: Môn học này giúp bạn hiểu về các mối quan hệ xã hội, quy tắc ứng xử, các vấn đề đạo đức trong cuộc sống. Diễn xuất là tái hiện cuộc sống, hiểu biết về xã hội và con người là nền tảng để bạn thể hiện các vai diễn một cách chân thực, có chiều sâu và tạo được sự đồng cảm từ khán giả.
-
Âm Nhạc, Mỹ Thuật: Việc học và cảm thụ các bộ môn nghệ thuật khác giúp mở rộng tâm hồn, phát triển khả năng sáng tạo và cảm nhận thẩm mỹ. Diễn viên chuyên nghiệp cần có sự tinh tế trong cảm thụ cái đẹp và khả năng thể hiện cảm xúc qua nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau. Một số vai diễn còn yêu cầu khả năng ca hát, chơi nhạc cụ, hoặc am hiểu về hội họa, điêu khắc.
-
Ngoại Ngữ: Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, khả năng sử dụng ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh) sẽ mở ra nhiều cơ hội lớn cho diễn viên, từ việc tham gia các dự án quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ nước ngoài, đến việc tiếp cận các tài liệu, kịch bản gốc.
-
Các môn khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hóa, Sinh): Mặc dù không trực tiếp liên quan đến kỹ thuật diễn xuất, việc học tốt các môn này giúp bạn phát triển tư duy logic, khả năng phân tích vấn đề, sự tập trung cao độ – những kỹ năng mềm hữu ích cho bất kỳ ngành nghề nào, bao gồm cả diễn xuất. Sự hiểu biết cơ bản về khoa học cũng có thể hữu ích khi đóng các vai diễn chuyên ngành (bác sĩ, kỹ sư…).
Kết luận về môn học phổ thông: Thay vì chỉ tập trung vào một vài môn nhất định, việc có một nền tảng kiến thức phổ thông vững chắc, đặc biệt là ở các môn xã hội, sẽ là hành trang quý báu. Tuy nhiên, điểm số không phải là tất cả. Quan trọng hơn là khả năng tiếp thu, phân tích, tổng hợp kiến thức và áp dụng vào việc thấu hiểu cuộc sống.
Những Yếu Tố Quan Trọng Hơn “Điểm Số Môn Học” Để Trở Thành Diễn Viên Chuyên Nghiệp
Như đã đề cập, để trở thành diễn viên, năng khiếu và tố chất đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Đây là những yếu tố mà không có điểm số nào ở trường phổ thông có thể đo lường hết được.
Năng Khiếu và Đam Mê Nghệ Thuật Diễn Xuất
- Năng khiếu: Đây là khả năng bẩm sinh về sự nhạy cảm, khả năng biểu cảm, trí tưởng tượng phong phú, khả năng bắt chước, hóa thân nhanh. Năng khiếu giúp bạn dễ dàng cảm nhận vai diễn, thể hiện cảm xúc chân thực và sáng tạo trong diễn xuất.
- Đam mê: Tình yêu mãnh liệt với nghề diễn là động lực để bạn vượt qua mọi khó khăn, thử thách, sự cạnh tranh khốc liệt và kiên trì theo đuổi con đường này. Thiếu đam mê, bạn khó lòng trụ vững và phát triển trong một môi trường đòi hỏi sự cống hiến không ngừng.
Khả Năng Quan Sát, Thấu Hiểu Cuộc Sống và Con Người
Diễn xuất là mô tả lại cuộc sống. Một diễn viên giỏi cần có khả năng quan sát tinh tế những gì diễn ra xung quanh mình – từ cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt của một người xa lạ trên xe buýt, đến cách một người mẹ chăm sóc con, hay phản ứng của một người khi đối diện với khó khăn. Khả năng này giúp bạn xây dựng nhân vật chân thực, sống động và gần gũi với khán giả. Thấu hiểu tâm lý, động cơ hành động của con người là cốt lõi để thể hiện vai diễn có chiều sâu.
Kỹ Năng Giao Tiếp và Làm Việc Nhóm
Nghề diễn là một nghề tập thể. Bạn sẽ phải làm việc chặt chẽ với đạo diễn, bạn diễn, quay phim, âm thanh, ánh sáng, phục trang, hóa trang… Kỹ năng giao tiếp tốt giúp bạn truyền đạt ý tưởng, tiếp thu chỉ đạo, giải quyết mâu thuẫn và xây dựng mối quan hệ làm việc hiệu quả. Khả năng làm việc nhóm, sự hợp tác và tôn trọng đồng nghiệp là yếu tố then chốt để tạo nên một tác phẩm thành công.
Sự Kiên Trì, Chịu Khó Rèn Luyện và Đối Mặt Với Áp Lực
Con đường thành công của diễn viên hiếm khi trải đầy hoa hồng. Bạn sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt, những lời từ chối khi đi casting, áp lực về lịch trình làm việc khắc nghiệt, sự chỉ trích từ công chúng (nếu có). Sự kiên trì, ý chí phấn đấu, khả năng chịu đựng áp lực và không ngừng học hỏi, làm mới bản thân là những phẩm chất không thể thiếu.
Sức Khỏe Thể Chất và Tinh Thần
Nghề diễn đòi hỏi thể lực tốt để làm việc nhiều giờ liên tục, di chuyển nhiều, thực hiện các cảnh quay hành động (đôi khi). Sức khỏe tinh thần vững vàng giúp bạn đối phó với áp lực, giữ sự cân bằng trong cuộc sống và không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những vai diễn nặng tâm lý. Ngoại hình cũng là một yếu tố quan trọng, tuy nhiên không phải lúc nào cũng là yếu tố quyết định (trừ những vai đặc thù), quan trọng hơn là khả năng biến hóa, thể hiện nội tâm nhân vật.
Lộ Trình Đào Tạo Diễn Viên Chuyên Nghiệp Tại Việt Nam
Để trở thành một diễn viên chuyên nghiệp, con đường phổ biến và được công nhận nhất là theo học tại các trường đào tạo chính quy về nghệ thuật sân khấu và điện ảnh.
Các Trường Đào Tạo Uy Tín
Tại Việt Nam, các trường hàng đầu đào tạo về diễn xuất bao gồm:
- Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội (SKĐA HN)
- Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM (SKĐA TP.HCM)
- Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật các tỉnh/thành phố lớn: Một số trường cao đẳng cũng có khoa Sân khấu Điện ảnh với chương trình đào tạo chất lượng.
Ngoài ra, có các trung tâm đào tạo diễn xuất tư nhân hoặc các khóa học ngắn hạn, nhưng để có nền tảng vững chắc và được công nhận rộng rãi trong ngành, việc theo học tại các trường chính quy vẫn là lựa chọn hàng đầu.
Chương Trình Học Tại Các Trường Sân Khấu Điện Ảnh
Chương trình đào tạo diễn viên chuyên nghiệp kéo dài 4 năm (đối với hệ Đại học) hoặc 3 năm (hệ Cao đẳng), tập trung vào các môn học chuyên ngành sâu rộng:
- Kỹ thuật Diễn xuất: Đây là môn học cốt lõi, dạy bạn cách hóa thân vào nhân vật, biểu đạt cảm xúc, sử dụng cơ thể và giọng nói để truyền tải nội dung. Bao gồm các bài tập về sự tập trung, trí tưởng tượng, cảm xúc, hành động, thoại, phân tích nhân vật, diễn xuất trước máy quay (điện ảnh) hoặc trên sân khấu (sân khấu).
- Tiếng Nói Sân khấu/Điện ảnh: Rèn luyện giọng nói rõ ràng, truyền cảm, khả năng điều chỉnh âm lượng, tốc độ nói, phát âm chuẩn, luyện giọng cho phù hợp với từng loại nhân vật.
- Hình Thể Sân khấu/Điện ảnh: Luyện tập sự dẻo dai, linh hoạt của cơ thể, ngôn ngữ hình thể, động tác, vũ đạo cơ bản (nếu cần).
- Lịch sử Sân khấu, Lịch sử Điện ảnh: Cung cấp kiến thức về sự phát triển của nghệ thuật biểu diễn trên thế giới và tại Việt Nam, giúp bạn có cái nhìn bối cảnh và hiểu biết sâu sắc hơn về loại hình nghệ thuật mình theo đuổi.
- Hóa trang, Phục trang: Hiểu biết cơ bản về cách tạo hình nhân vật thông qua hóa trang và phục trang.
- Lý luận Phê bình Sân khấu/Điện ảnh: Nâng cao khả năng phân tích, đánh giá tác phẩm và vai diễn.
- Các môn bổ trợ khác: Biên kịch (cơ bản), đạo diễn (cơ bản), âm nhạc (cảm thụ), múa (cơ bản), võ thuật (cơ bản)…
Thi Tuyển Đầu Vào Ngành Diễn Viên
Đây là phần quan trọng liên quan trực tiếp đến câu hỏi “muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì”. Theo thông tin tuyển sinh của các trường SKĐA hàng năm (tham khảo từ website của trường, Cổng thông tin tuyển sinh của Bộ GD&ĐT), kỳ thi tuyển sinh ngành Diễn viên thường bao gồm 2 phần chính:
-
Thi Năng khiếu: Đây là phần thi quyết định và có hệ số nhân cao (thường là hệ số 2). Phần thi năng khiếu đánh giá trực tiếp tố chất và khả năng diễn xuất bẩm sinh của thí sinh. Các bài thi năng khiếu thường bao gồm:
- Tiểu phẩm Tự chọn: Thí sinh chuẩn bị và trình bày một tiểu phẩm ngắn (khoảng 3-5 phút) theo chủ đề tự chọn hoặc do hội đồng thi đưa ra. Tiểu phẩm này thể hiện khả năng hóa thân, biểu cảm, sử dụng ngôn ngữ cơ thể và lời thoại.
- Đọc thơ/Đọc thoại: Thí sinh đọc một đoạn thơ, đoạn thoại hoặc độc thoại nội tâm. Giám khảo đánh giá khả năng sử dụng tiếng nói, biểu cảm giọng điệu, sự truyền cảm.
- Hát/Múa/Kể chuyện/Năng khiếu khác: Một số trường hoặc khoa có thể yêu cầu thêm các bài thi phụ để đánh giá sự đa dạng trong năng khiếu của thí sinh.
-
Thi Văn hóa (hoặc Xét tuyển kết quả thi tốt nghiệp THPT): Phần thi này đánh giá nền tảng kiến thức phổ thông của thí sinh. Môn thi hoặc môn xét tuyển văn hóa phổ biến nhất là Ngữ Văn. Một số trường có thể kết hợp với điểm thi/xét tuyển từ các môn khác theo quy định từng năm.
- Ví dụ: Theo thông tin tuyển sinh những năm gần đây của Trường ĐH Sân khấu Điện ảnh TP.HCM, ngành Diễn viên Điện ảnh – Truyền hình và Diễn viên Sân khấu Kịch đều xét tuyển kết hợp điểm thi Năng khiếu (hệ số 2) với điểm môn Ngữ Văn (trong kỳ thi tốt nghiệp THPT). (Cần kiểm tra lại thông tin tuyển sinh chính xác của từng năm trên website chính thức của trường hoặc Bộ GD&ĐT).
Như vậy, có thể thấy rằng, môn Ngữ Văn là môn học duy nhất ở cấp phổ thông thường xuất hiện trong tổ hợp môn xét tuyển vào các trường đào tạo diễn viên chính quy. Do đó, nếu bạn muốn theo đuổi con đường này, việc học tốt môn Ngữ Văn ở trường phổ thông là điều cần thiết.
Thực Tế Nghề Diễn Viên: Cơ Hội và Thách Thức
Sau khi tốt nghiệp, các diễn viên trẻ sẽ bước vào môi trường làm việc thực tế. Đây là một nghề nghiệp đầy màu sắc nhưng cũng không ít gian nan.
Cơ Hội Nghề Nghiệp Đa Dạng
Diễn viên có thể làm việc ở nhiều môi trường khác nhau:
- Điện ảnh và Truyền hình: Tham gia phim điện ảnh, phim truyền hình dài tập, phim sitcom, phim ngắn, web series…
- Sân khấu Kịch: Hoạt động tại các nhà hát kịch, đoàn kịch, sân khấu thử nghiệm.
- Lồng tiếng: Sử dụng giọng nói để lồng tiếng cho phim hoạt hình, phim nước ngoài, game…
- Quảng cáo và MV: Tham gia các TVC quảng cáo, music video, clip truyền thông.
- Giảng dạy: Những diễn viên có kinh nghiệm có thể trở thành giảng viên tại các trường, trung tâm đào tạo diễn xuất.
Mức Thu Nhập và Sự Ổn Định
Thu nhập của diễn viên rất biến động và không ổn định, đặc biệt là khi mới vào nghề. Mức cát-xê phụ thuộc vào:
- Kinh nghiệm và danh tiếng: Diễn viên nổi tiếng, có thâm niên thường có mức cát-xê cao hơn nhiều so với diễn viên mới.
- Loại hình dự án: Phim điện ảnh bom tấn thường có cát-xê cao hơn phim truyền hình hay kịch nói.
- Vai diễn: Vai chính, vai thứ chính, vai phụ có mức thù lao khác nhau.
- Đơn vị sản xuất/Nhà hát: Chính sách chi trả khác nhau giữa các đơn vị.
Nhiều diễn viên trẻ phải làm thêm nhiều công việc khác (như đóng quảng cáo nhỏ, tham gia sự kiện, làm MC, hoặc thậm chí là những công việc không liên quan đến nghệ thuật) để trang trải cuộc sống trong thời gian chưa có vai diễn lớn hoặc chưa có thu nhập ổn định từ nghề.
Áp Lực Cạnh Tranh và Sự Đào Thải
Nghề diễn là một trong những nghề có tính cạnh tranh cực kỳ cao. Hàng năm có rất nhiều bạn trẻ tốt nghiệp các trường đào tạo hoặc xuất hiện từ các cuộc thi tìm kiếm tài năng. Để có được vai diễn, diễn viên phải liên tục đi casting, chứng minh năng lực và tạo dựng mối quan hệ trong ngành. Sự đào thải là rất lớn, chỉ những người thực sự có tài năng, đam mê, kiên trì và biết nắm bắt cơ hội mới có thể tồn tại và phát triển bền vững.
Yêu Cầu Liên Tục Học Hỏi và Làm Mới Bản Thân
Thế giới nghệ thuật luôn vận động. Diễn viên chuyên nghiệp không thể ngừng học hỏi. Họ cần trau dồi thêm các kỹ năng mới (như võ thuật, múa, ngoại ngữ…), cập nhật các phương pháp diễn xuất hiện đại, đọc sách, xem phim, quan sát cuộc sống để làm giàu vốn sống và làm mới bản thân, tránh lối mòn trong diễn xuất.
Lời Khuyên Từ Dtec Dành Cho Bạn
Nếu bạn đang ấp ủ ước mơ trở thành diễn viên và tự hỏi “muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì”, hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn rõ ràng hơn.
- Đừng Chỉ Chú Trọng Điểm Số: Hãy hiểu rằng điểm số ở trường phổ thông chỉ là một phần nhỏ. Quan trọng hơn là phát triển những tố chất và kỹ năng mềm cần thiết như sự quan sát, thấu hiểu con người, giao tiếp, làm việc nhóm, sự kiên trì và khả năng chịu áp lực.
- Chú Trọng Môn Ngữ Văn: Nếu có ý định thi vào các trường đào tạo diễn viên chính quy, hãy học tốt môn Ngữ Văn vì đây là môn văn hóa thường được đưa vào tổ hợp xét tuyển. Hơn nữa, kiến thức và kỹ năng từ môn Văn cực kỳ hữu ích cho nghề diễn.
- Tập Trung Phát Triển Năng Khiếu: Năng khiếu là yếu tố then chốt. Hãy tìm cách bộc lộ và phát triển năng khiếu của mình ngay từ bây giờ thông qua việc tham gia các hoạt động ngoại khóa liên quan đến kịch, văn nghệ ở trường lớp, các câu lạc bộ diễn xuất, hoặc tìm các lớp học năng khiếu bên ngoài.
- Trau Dồi Vốn Sống: Đọc sách, xem phim chất lượng, đi du lịch, trò chuyện và quan sát mọi người xung quanh. Vốn sống phong phú là nguồn tài nguyên vô giá cho người diễn viên.
- Tìm Hiểu Kỹ Về Nghề và Lộ Trình Đào Tạo: Đừng chỉ mơ mộng về ánh hào quang. Hãy tìm hiểu thực tế về công việc, những khó khăn, thách thức, cũng như quy trình đào tạo tại các trường uy tín. Tham dự các buổi hội thảo hướng nghiệp, tìm đọc các bài phỏng vấn diễn viên hoặc người làm trong ngành.
- Chuẩn Bị Cho Kỳ Thi Năng Khiếu: Nếu xác định thi vào trường SKĐA, hãy dành thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng cho phần thi năng khiếu (tiểu phẩm, đọc thoại…). Đây là phần thi quan trọng nhất.
Kết Luận
Câu hỏi “muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì” là một câu hỏi chính đáng khi bạn bắt đầu tìm hiểu về nghề này. Mặc dù môn Ngữ Văn là môn học phổ thông duy nhất thường xuất hiện trong tổ hợp xét tuyển của các trường sân khấu điện ảnh, con đường trở thành diễn viên chuyên nghiệp đòi hỏi nhiều hơn thế. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa năng khiếu bẩm sinh, khả năng quan sát, thấu hiểu con người, kỹ năng mềm vượt trội, cùng với quá trình đào tạo bài bản và sự rèn luyện không ngừng nghỉ.
Nghề diễn viên là một nghề khắc nghiệt nhưng cũng đầy cơ hội để bạn được sống với đam mê và mang những câu chuyện, những cảm xúc đến với khán giả. Nếu bạn thực sự đam mê và sẵn sàng đối mặt với những thử thách, hãy bắt đầu chuẩn bị ngay từ bây giờ.
Bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về ngành Sân khấu Điện ảnh? Bạn băn khoăn không biết mình có thực sự phù hợp với nghề diễn viên hay không?
Hãy khám phá thêm các tài nguyên hướng nghiệp của Dtec! Chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về các ngành nghề, bài trắc nghiệm tính cách và năng lực, cùng dịch vụ tư vấn chuyên sâu giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho tương lai của mình.
Liên hệ với Dtec ngay hôm nay để được tư vấn hướng nghiệp miễn phí! Con đường đến với ước mơ diễn xuất chuyên nghiệp bắt đầu bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng và định hướng đúng đắn.